Nadleśnictwo Kaczory w obecnych granicach utworzone zostało na mocy Zarządzenia Nr 29 Naczelnego Dyrektora Lasów Państwowych z dnia 07.10.1985 r. znak P-3-0102-16/85

Zarządzenie nr 29 Naczelnego Dyrektora Lasów Państwowych z dnia 07.10.1985 r., zmieniło ówczesną nazwę Nadleśnictwa Wyrzysk na obecną tj. Nadleśnictwo Kaczory. Siedzibę Nadleśnictwa przeniesiono z Wyrzyska do wsi Kaczory. Wprowadzono wtedy podział na dwa obręby leśne:
• obręb Grabówno, do którego włączono część obrębu Łobżenica,
• obręb Kaczory w starych granicach.

Od 01.01.2014 roku Nadleśnictwo Kaczory jest jednoobrębowe tzn. zarządza gruntami na obszarze jednego obrębu - Kaczory, który stanowi jednocześnie granicę nadleśnica.

Dotychczasowy obręb Grabówno.
            W 1945 roku utworzono Nadleśnictwo Państwowe Grabówno. Składały się na nie grunty przedwojennego Nadleśnictwa Grabówno, a także lasy prywatne przejęte na własność Skarbu Państwa Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z 20 grudnia 1944. Były to lasy własności ziemskich, majątki: Czajcze, Dziembowo, Mościska, Nieżychowo, Stare, Tłukomy, Zelgniewo, a także lasy drobnej własności prywatnej (głównie poniemieckiej).
            Lasy ówczesnego Nadleśnictwa zajmowały ogólną powierzchnię 8166,81 ha i położone były na terenie województw: bydgoskiego i poznańskiego. W 1951 roku po granicy tych województw istniejące od 6 lat Nadleśnictwo Grabówno podzielono na dwa Nadleśnictwa: Grabówno i Kaczory, które zajmowały odpowiednio 3440,25 ha i 4726,56 ha. O podziale tym zdecydowało Zarządzenie Ministra Leśnictwa z 14 grudnia 1950 roku. Od dnia 1 października 1961 roku do Nadleśnictwa Grabówno z Nadleśnictwa Samostrzel przyłączono leśnictwo Zielonagóra o powierzchni 1271,15 ha. Pierwszy powojenny plan prowizorycznego urządzenia gospodarstwa leśnego został sporządzony w 1947 roku, na okres 1.10.1947r. - 1.09.1957r. W 1951 roku nastąpiła zmiana granic Nadleśnictwa Grabówno, która była wynikiem ww. Zarządzenia Ministra Leśnictwa.

             Definitywne (pierwsze) urządzanie lasu dla Nadleśnictwa Grabówno sporządzone zostało w 1960 roku na okres 01.10.1960r. - 30.09.1970r. Wówczas ogólna powierzchnia Nadleśnictwa wynosiła 5082,24 ha, z czego powierzchnia leśna- 4662,56 ha. Utworzone zostały następujące gospodarstwa:
• gospodarstwo lasów rezerwatowych - 6,02 ha,
• gospodarstwo lasów ochronnych, obejmujące lasy glebo i wodochronne oraz krajobrazowe – 1233,70 ha,
• gospodarstwo lasów gospodarczych - 3422,84 ha.
            Kolejny operat urządzeniowy na okres 01.10.1970r. - 30.09.1980r. sporządzony został w 1970 r. przez BULiGL Oddział w Toruniu. Powierzchnia Nadleśnictwa Grabówno wynosiła 5602,20 ha, w tym 5010,77 ha powierzchni leśnej.

          
Dotychczasowy obręb Kaczory.
             Na mocy Zarządzenia Ministra Leśnictwa z 14 grudnia 1950 r. z części Nadleśnictwa Grabówno leżącej na terenie ówczesnego województwa poznańskiego utworzono Nadleśnictwo Kaczory. W skład Nadleśnictwa wchodziły dawne lasy państwowe, lasy byłej drobnej własności- lasy Gromady Śmiłowo, lasy majątku Dziembowo oraz lasy probostwa Śmiłowo.
Do czasu sporządzenia prowizorycznego planu urządzenia lasu (1947 r.) nie zachowały się dane dotyczące prowadzenia gospodarki leśnej.
              W latach 1924 - 1926 zachodnia część lasów Nadleśnictwa dotknięta została katastrofalną gradacją strzygoni choinówki, która spowodowała konieczność usunięcia znacznej powierzchni uszkodzonych żerem drzewostanów. Dotyczy to szczególnie terenów dawnego leśnictwa Garncarsko. W latach 1945 - 1947 gospodarka opierała się na prowizorycznych opracowaniach. Pierwszy powojenny plan prowizorycznego urządzenia gospodarstwa leśnego został sporządzony w 1947 roku, na okres 01.10.1947r. - 01.09.1957r.
             Po utworzeniu Nadleśnictwa Kaczory (1951 r.) szacunkowo ustalono ilość pozyskania surowca drzewnego. Dla wszystkich gatunków przyjęto jeden wiek rębności 100 lat, nie przyjęto natomiast podziału lasów na gospodarstwa.
             Operat definitywnego (pierwszego) urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Kaczory został sporządzony na lata 1957 - 1967 przez drużynę BULiGL Oddział w Poznaniu. Ogólna powierzchnia Nadleśnictwa wynosiła wtedy 5447,58 ha, z czego na powierzchnię leśną przypadało 5015,66 ha. Przyjęto podział na dwa gospodarstwa:
a) lasy grupy I (lasy o charakterze ochronnym) w tym:
• lasy krajobrazowe - 909,42 ha,
• lasy wodochronne - 228,85 ha,
• lasy glebochronne -51,99 ha,
b) lasy grupy II (lasy o charakterze gospodarczym) - 3825,30 ha.
Przyjęto następujące wieki rębności:

             Przeprowadzona w 1968 roku rewizja planu urządzenia gospodarstwa leśnego była podstawą do opracowania operatu urządzania lasu na okres od 1 października 1968 roku do 30 grudnia 1978 roku. Prace terenowe i kameralne wykonała drużyna BULiGL Oddział w Poznaniu. W ww. 10-leciu nastąpiło kilka zmian organizacyjnych. Pierwszą z nich była likwidacja Nadleśnictwa Kaczory, które w okresie od 1 kwietnia 1972 roku do 31 grudnia 1977 roku wchodziło w skład Nadleśnictwa Podanin jako obręb Kaczory. Od 1 stycznia 1978 r. do obrębu Kaczory zostaje dołączony obręb Piła I, wyodrębniony z Nadleśnictwa Piła. W skład obrębu Piła I wchodziły głównie dawne lasy komunalne miasta Piła (powierzchnia 2782,79 ha). Kolejną zmianą było utworzenie obrębu Łobżenica, który powstał na mocy Zarządzenia Nr 50 Naczelnego Dyrektora LP w 1978 r. Powierzchnia ogólna wynosiła 3656,88 ha. W skład obrębu Łobżenica weszła część obrębu Runowo (Nadleśnictwo Runowo) oraz część obrębu Samostrzel (Nadleśnictwo Szubin, OZLP Toruń). Nowo powstały obręb nie posiadał odrębnych planów urządzeniowych. Na początku obowiązywania planu (1 październik 1968 r.) powierzchnia ogólna obrębu Kaczory wynosiła 6005,42 ha, w tym powierzchnia leśna 5590,57 ha. W wyniku zmian pod koniec okresu (1 styczeń 1978 r.) powierzchnia ogólna wzrosła o 53%, do 9160,68 ha. Z powierzchni leśnej utworzono dwa gospodarstwa:
a) lasy grupy I w tym:
• lasy glebochronne i wodochronne,
• lasy turystyczno - wypoczynkowe,
• lasy krajobrazowe,
b) lasy grupy II.
Dla obu grup przyjęto jednakowe wieki rębności:

Przeciętne zadrzewienie upraw i młodników do 10 lat wynosiło 0,77, a ich stan uznano za dobry. Uprawy przepadłe zajmowały powierzchnię 39,01 ha. Głównymi przyczynami były: brak należytej pielęgnacji, słaba jakość materiału sadzeniowego, niewłaściwe przygotowanie gleby, opóźniony termin sadzenia, uszkodzenia od zwierzyny i owadów oraz susze. Stan sanitarny lasu w ciągu pierwszych lat omawianego okresu gospodarczego uznano jako dobry. Wyraźne pogorszenie nastąpiło zimą 1978/79 wraz z wystąpieniem szkód od okiści oraz rosnącym zagrożeniem ze strony szkodników owadzich, przede wszystkim brudnicy mniszki, której gradacja była charakterystyczna dla lasów północnej Polski. W latach 1979/80 na skutek katastrofalnej gradacji brudnicy mniszki nastąpiło na terenie całego Nadleśnictwa dalsze pogorszenie stanu sanitarnego lasu. Kulminacja przypadła na rok następny tj. 1981. Pomimo zwalczania chemicznego znaczna część drzewostanów świerkowych i sosnowych uległa całkowitemu zniszczeniu. Wystąpiło zjawisko intensywnego obumierania drzew, a następnie gwałtownie namnożyły się szkodniki wtórne świerka i sosny. Wystąpiły masowo m.in.cetyńce, kornik drukarz, przypłaszczek granatek, czterooczak świerkowiec. W przerzedzonych drzewostanach nasiliło się występowanie złomów i wywrotów. Wg danych ZOL (1979r.) drzewostany zagrożone żerem brudnicy mniszki zajmowały 5420 ha, a rok później ich powierzchnia wzrosła do 7250 ha (dane dla całego N-ctwa).
Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że lasy obrębu Kaczory były terenem ciężkich walk ofensywy styczniowej 1945 roku. Wskutek bombardowań i ostrzału wiele drzewostanów zostało uszkodzonych odłamkami metalu. W związku z tym sporządzono „Wykaz drzewostanów postrzelanych względnie podejrzanych o postrzelanie"- łączna powierzchnia takich drzewostanów wynosiła 314 ha.

Dotychczasowe Nadleśnictwo Kaczory
             W ramach II rewizji urządzania lasu opracowano plan urządzenia gospodarstwa leśnego na okres od 1 stycznia 1982 roku do 31 grudnia 1991 roku. Wykonawcą planu była drużyna BULiGL Oddział w Szczecinku. Plan został opracowany dla Nadleśnictwa Wyrzysk, powstałego z połączenia Nadleśnictwa Grabówno (obręb Grabówno) i Nadleśnictwa Kaczory (obręb Kaczory) oraz obrębu Łobżenica. W związku z katastrofalną gradacją brudnicy mniszki z lat 1979-1980 i koniecznością likwidowania jej skutków zaistniała potrzeba opracowania aneksu do planu urządzenia lasu. Jeszcze żywe, ale znacznie osłabione drzewostany z pierwszego roku taksacji (1981) masowo zamierały w latach następnych. Aneks został sporządzony w 1983 roku wg stanu na 1 stycznia 1984 r. i obowiązywał do 30.12.1991 roku. Wykonawcą aneksu było BULiGL Oddział w Szczecinku. W latach 1982- 1991 nastąpiły dwie istotne zmiany organizacyjne:
1. Od dnia 1 stycznia 1984 r. wyłączono z granic Nadleśnictwa Wyrzysk około dwóch trzecich obrębu Łobżenica, pozostawiając leśnictwo Liszkowo.
2. 1 stycznia 1986 r. przeniesiono siedzibę Nadleśnictwa do wsi Kaczory i zmieniono nazwę z Nadleśnictwa Wyrzysk na Nadleśnictwo Kaczory.
Obręb Grabówno:
a) Lasy rezerwatowe - 14,63 ha,
b) Lasy grupy I - ochronne - 994,33 ha,
w tym:
• glebochronne - 977,36 ha,
• wodochronne - 16,97 ha,
c) Lasy grupy II - gospodarcze - 5175,35 ha.

Obręb Kaczory:
a) Lasy grupy I - ochronne - 1472,32 ha,
w tym:
• glebochronne - 366,66 ha
• wodochronne - 92,24 ha,
• masowego wypoczynku- 65,87 ha,
• krajobrazowe - 947,55 ha,
b) Lasy grupy II - gospodarcze - 7275,06 ha.

W latach 1982 - 1994 odstąpiono od realizacji znaczącej ilości pozycji cięć rębnych na rzecz zwiększenia rozmiaru użytkowania przedrębnego. Było to spowodowane głównie koniecznością porządkowania drzewostanów po katastrofalnej gradacji brudnicy mniszki z 1981 roku i potrzeba silnych cięć sanitarnych głównie w młodszych klasach wieku.
             Kolejny okres gospodarczy objęły lata od 01.01.1994r. do 31.12.2003r. Plan Urządzania Lasu sporządziła grupa urządzeniowa RDLP w Pile. Istotny wpływ na gospodarkę leśną miały:
1. Zarządzenie nr 11 z 14.02.1993 r. oraz 11A z 11.05.1999 r. w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych;
2. Przyjęcie w 2000 roku Operatu siedliskowego, sporządzonego przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Poznaniu;
3. Zmiany w stanie posiadania.
Powierzchnia ogólna Nadleśnictwa Kaczory wzrosła o 290,2843 ha, tj. o 1,8%.
Opracowanie Operatu Siedliskowego Nadleśnictwa Kaczory istotnie przewartościowało ocenę możliwości produkcyjnych siedlisk. Prace glebowo - siedliskowe wykazały, że siedliska Bśw jest w Nadleśnictwie niemal dwukrotnie mniej, jednocześnie zwiększając
znacząco udział siedlisk Lśw (do 28,29%) i LMśw (do 24,37%).
Przyjęto następujące wieki rębności:

Z chwilą wejścia w życie zarządzenia nr 11 Generalnego Dyrektora Lasów Państwowych, Nadleśnictwo w większym stopniu na siedliskach BMśw i LMśw, w celu przebudowy litych drzewostanów sosnowych i brzozowych zaczęło stosować rębnię IIIa. W kilku przypadkach, w miejsce planowanych rębni częściowych lub gniazdowych Nadleśnictwo wykonało w całych pododdziałach rębnię stopniową gniazdową udoskonaloną - IVd. Zmiany na mapie siedliskowej pociągnęły za sobą konieczność rozpoczęcia przebudowy litych drzewostanów sosnowych i brzozowych rosnących na siedliskach lasowych i uboższych (BMśw). Przebudowę realizowano głównie w oparciu o rębnię IIIa.
             Plan Urządzenia Lasu dla N-ctwa Kaczory na okres 01.01.2004r. - 31.12.2013r. opracował Zespół Urządzania Lasu P.W. „Krameko" sp. z o.o. w Krakowie. W planowaniu urządzeniowym dla tego okresu w pełni wykorzystano wyniki opracowanego w 2000 roku Operatu Siedliskowego. Stąd m.in. w planowaniu użytkowania rębnego zdecydowanie wzrósł udział rębni złożonych w stosunku do planowanych rębni zupełnych.
Do istotnych wydarzeń z okresu lat 2004 – 2013 należy zaliczyć zwłaszcza te związane z wyznaczeniem na terenach zarządzanych przez Nadleśnictwo Kaczory aż 7 obszarów Natura 2000. Łacznie dotyczą one obecnie około 60% powierzchni Nadleśnictwa. W okresie lat 2006 – 2008 wykonano dla terenów Nadleśnictwa Kaczory inwentaryzację przyrodniczą siedlisk. W oparciu o uchwały rad gmin lub miast utworzono na gruntach Nadleśnictwa kilkadziesiąt użytków ekologicznych o łącznej powierzchni 76,5 ha. Użytki takie przed 2004 rokiem nie były wyznaczone na tych gruntach. Warto też zauważyć, że w okresie lat 2004 – 2013 lasy (drzewostany) Nadleśnictwa Kaczory nie były narażone na istotne zagrożenie ze strony szkodliwych czynników biotycznych czy abiotycznych bądź antropogenicznych.

Plan V rewizji urządzenia lasu na okres od 1.01.2014 r. do 31.12.2023 r.

Ogólna powierzchnia Nadleśnictwa składającego się z jednego obrębu Kaczory wynosiła 16644,72 ha. Omówienie gospodarki leśnej z tego okresu znajduje się w rozdziale ,,Wyniki analizy gospodarki leśnej za okres obowiązywania dotychczasowego planu urządzenia lasu”.

Plan VI rewizji urządzenia lasu na okres od 1.01.2024 r. do 31.12.2033 r.

W latach 2022-2023 wykonano prace związane z VI rewizją urządzenia lasu, którego efektem jest niniejszy plan.

ZESTAWIENIE DANYCH HISTORYCZNYCH