Leśna dydaktyczna ścieżka rowerowa ,,Kręta” w Nadleśnictwie Kaczory prowadzi przez lasy Leśnictwa Brzostowo w sąsiedztwie miejscowści Białośliwie. Długość ścieżki wynosi około 6,5 km. Swój początek ma na ulicy Strzeleckiej w Białośliwiu (współrzędne: 53°05’55,4”N 17°06’44,5”E, X583152,06, Y373653,41) i dalej wiedzie drogą leśną wzdłuż torów kolejki wąskotorowej do Kocika Młyna. Następnie opuszcza szlak kolejki, przy gospodarstwie rybackim na Kociku skręca na zachód, biegnie w dolinie Strugi Białośliwka i dochodzi do drogi zwanej "Krąta" prowadzącej do leśniczówki, by przed leśniczówką wrócić nad brzeg strugi. Jej brzegiem wiedzie z powrotem do punktu początkowego ścieżki.
          Ścieżkę zmodernizowano w 2019 roku w ramach projektu „Eko-Edukacja w Powiecie Pilskim”, dofinansowanego ze środków Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020. Tematyka ścieżki ujęta na dziesięciu tablicach to: historia i funkcjonowanie kolejki wąskotorowej będącej pod opieką Towarzystwa Wyrzyska Kolejka Powiatowa, tematyka leśna związana z gospodarką leśną tj. między innymi z ochroną przyrody, ochroną lasu, hodowlą lasu, nasiennictwem i selekcją leśną, geologią. Ponadto na trasie ścieżki w sąsiedztwie stacji kolejki wąskotorowej Kocik Młyn znajduje się wiata turystyczna wyposażona w ławki i stoły, pod którą można odpocząć i schronić się w czasie złej pogody.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Na trasie ścieżki warto zatrzymać się przy ustawionych na trasie tablicach edukacyjnych:

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Martwe drewno - ważny element środowiska leśnego.

          Wywroty, złomy, pojedynczo i grupowo zamierające drzewa, to coraz częstszy widok w lasach. Choć martwe drzewa nie wzbudzają optymizmu, to wokół nich wciąż tętni życie. W obrazie martwego drewna należy dostrzec tworzące się nowe środowisko dla wielu organizmów. Martwe drewno jest naturalną częścią lasu. Jego ilość wpływa na zwiększenie bogactwa różnorodności biologicznej, czyli gatunków fauny i flory. Pełni bardzo ważną rolę w ekosystemach leśnych, zwłaszcza w lasach gospodarczych. Warto pamiętać, iż w pewnych warunkach może przyczynić się do powstania niebezpiecznych gradacji, a więc masowego występowania szkodliwych owadów, dlatego leśnicy dbają o zachowanie równowagi w ilości martwego drewna oraz rozwoju populacji tych stawonogów. Zamierające lub martwe drzewa stają się swoistym mikrosiedliskiem dla zwierząt, roślin i grzybów. Powalone pnie są kryjówką dla małych ssaków, płazów, gadów i owadów. Z czasem porastają je grzyby, mchy i porosty. Zdaniem naukowców martwe drewno jest środowiskiem życia blisko 1500 gatunków grzybów, 1300 gatunków owadów i ponad 100 gatunków kręgowców przez bardzo długi okres czasu. Pod odpadającą korą można znaleźć liczne korytarze czyli chodniki owadzie. Przy odrobinie szczęścia można zaobserwować dorosłe postacie owadów, a czasem ich larwy, poczwarki i jaja. W zależności od gatunku drzewa, proces rozkładu może trwać od kilkunastu do kilkudziesięciu lat, a nawet powyżej stu lat. Przez ten czas pozornie martwy kawałek drewna jest domem i stołówką dla wielu zwierząt. Kiedy z drewnem uporają się już bakterie, porosty, grzyby, nicienie i owady, po procesie mineralizacji najprostsze związki powracając do obiegu, wzbogacają ekosystem leśny dla nowego pokolenia lasu.
          W Lasach Państwowych podczas ostatniej Wielkoobszarowej Inwentaryzacji Stanu Lasów (lata 2014-2018) zaewidencjonowano średnio 7,5 m3/ha martwego drewna (leżącego i stojącego), natomiast w lasach prywatnych około 6 m3/ha, a na terenie parków narodowych 45 m3/ha.
          Warto zapamiętać, że lasy w Polsce zajmują 29,4 % terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość bo aż 7,6 mln ha to lasy będące własnością Skarbu Państwa, które zarządzane są przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. Według danych z 2018 roku PGL LP udostępnia społeczeństwu ponad 3 tys. parkingów leśnych, 24 tys. km szlaków pieszych i rowerowych, 7 tys. km szlaków do jazd konnych, około 600 leśnych pól biwakowych i blisko 4,5 tys. miejsc noclegowych.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Wyrzyska Kolejka Powiatowa.

          Wyrzyska Kolejka Powiatowa jest jednym z elementów ścieżki rowerowej "KRĘTA" utworzonej pierwotnie na terenie Leśnictwa Białośliwie, obecnie Leśnictwa Brzostowo. Oprócz wspaniałych aspektów przyrodniczych podziwiać można również kolej wąskotorową o rozstawie szyn 600 mm, której pierwszy odcinek w rejonie Białośliwia uruchomiony został 21 lutego 1895 r. Właścicielem całej infrastruktury kolejkowej jest Starostwo Powiatowe w Pile. Kolejką opiekuje się Towarzystwo Wyrzyska Kolej Powiatowa. 24 stycznia 2007 roku obiekt wpisany jest do rejestru zabytków.
Historia powstania kolejki sięga końca XIX w.
          W związku z wybudowaniem pod koniec XIX w. cukrowni w powiecie wyrzyskim pojawił się problem taniego transportu. Właściciele ziemscy: hrabia Czapski z Dębna, hrabia Komorowski z Nieżychowa oraz hrabia Limburg Stirum z Łobżenicy zlecili w roku 1880 projekt i budowę kolejki Wschodnioniemieckiemu Towarzystwu Kolejowemu z Królewca oraz Firmie Lenz & Co ze Szczecina. Roboty budowlane rozpoczęto w 1893 r. od Białośliwia. 21 lutego 1895 r. otwarto pierwszy odcinek Białośliwie - Łobżenica z odgałęzieniem do Wysokiej. 15 maja 1896 r. oddano kolejny odcinek z Łobżenicy do Witosławia. W kolejnych latach doprowadzono kolejkę do Nakła n. Notecią. Łączna długość sieci kolejowej wynosiła ok. 150 km. Była to najdłuższa sieć kolejowa o rozstawie 600 mm w Europie. Po II wojnie światowej Kolejka Wyrzyska i Bydgoska przejęte zostały przez Polskie Koleje Państwowe i zespolone tworząc Bydgosko-Wyrzyskie Koleje Dojazdowe PKP o łącznej długości linii 256 km. W latach 70-tych XX w. nastąpił rozwój motoryzacji i wtedy zaczęło się zmniejszać zapotrzebowanie na przewozy wąskotorówką. Kolejkę czekała stopniowa degradacja, aż do całkowitego jej zamknięcia przez PKP w latach 90-tych ubiegłego wieku. Po zakończeniu działalności kolejki grono entuzjastów zrzeszonych w Towarzystwie „Wyrzyska Kolejka Powiatowa” przyczyniło się do uratowania jej przed całkowitą likwidacją oraz przekazania obiektu pod patronat pilskiego samorządu powiatowego. Ciekawostką kolejki była również bocznica przyportowa wybudowana nad brzegiem rzeki Noteć. Dawny port rzeczny znajdował się przy drodze Białośliwie - Szamocin. Linię kolejową do portu oraz bocznicę kolejową w porcie wybudowano w roku 1905, niestety po 15 latach gdy ziemie te przypadły odrodzonej Polsce tory zdemontowano. Niemcy położyli je ponownie podczas II wojny światowej, natomiast po 1945 roku tory zdemontowano. Po tętniącym kiedyś życiem w porcie zostało tylko wypełnione wodą koryto dawnego portu, dziś wykorzystywane jedynie jako łowisko wędkarskie. Niemym świadkiem historii jest towarowy wagonik zlokalizowany przy dawnym porcie, należący do miejscowego Koła Wędkarskiego.
          Obecnie trasa kolejki prowadzi odtworzonym torowiskiem przez piękne lasy dębowo-grabowe. Podziwiać z niej można tarasowy fragment lasu wilgotnego wzdłuż malowniczo meandrującej strugi Białośliwki. Ze stacji Kocik Młyn kolejka prowadzi do miejscowości Pobórka Wielka, Nieżychowo i Wysoka. Od 2011 roku corocznie w miesiącach letnich w Białośliwiu odbywa się zlot miłośników kolejek wąskotorowych, gdzie pasjonaci z innych krajów często prezentują przywiezione ze sobą parowozy, drezyny i lokomotywy. W okresie wakacyjnym w każdą sobotę i niedzielę odbywają się „weekendy z kolejką”, podczas których kursują składy na trasie Białośliwie – Pobórka Wielka – Białośliwie.

________________________________________________________________________________________________________________
Ochrona przyrody na terenie Nadleśnictwa Kaczory.

          Nadleśnictwo Kaczory, jedno z dwudziestu Nadleśnictw Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Pile w obecnych granicach istnieje od 1 stycznia 1986 roku. Zasięg terytorialny Nadleśnictwa Kaczory obejmuje około 75 000 ha, z czego gruntów Skarbu Państwa w zarządzie naszego nadleśnictwa jest 16 650,41 ha, (w tym powierzchnia lasów 16 139,55 ha), położonych w całości w północnej części województwa wielkopolskiego, w środkowowschodniej części powiatu pilskiego na terenie gmin: Białośliwie, Kaczory, Miasteczko Krajeńskie, Łobżenica, Piła, Ujście, Wysoka, Wyrzysk. Nadleśnictwo składa się z jednego obrębu leśnego – Kaczory, w skład którego wchodzi dziesięć leśnictw: Liszkowo, Czajcze, Zielonagóra, Mościska, Brzostowo, Jeziorki, Podlasie, Radacznica, Garncarska Góra, Kalina. Lesistość w granicach administracyjnych nadleśnictwa wynosi 23,9 % (lesistość Polski to 29,4%). Nadleśnictwo Kaczory prowadzi racjonalną i zrównoważoną gospodarkę leśną, gdzie dbałość o ochronę przyrody jest traktowana w sposób priorytetowy.
          Biorąc pod uwagę fakt, że każdy drzewostan pełni wielorakie funkcje, określono i pogrupowano dominujące funkcje lasów. Spośród wszystkich drzewostanów Nadleśnictwa Kaczory, tylko 17,32 % lasów pełni wyłącznie funkcję gospodarczą. Nie oznacza to jednak, że w pozostałych drzewostanach nie prowadzi się zabiegów pielęgnacyjnych i pozyskania surowca drzewnego. Czynności te realizowane są z uwzględnieniem priorytetowych ochronnych zadań drzewostanów. Około 80% to lasy o dominującej funkcji ochronnej tj. wodochronnej, glebochronnej, lasy z cennymi fragmentami rodzimej przyrody, lasy stanowiące stałe powierzchnie badawcze i doświadczalne, lasy stanowiące drzewostany nasienne, stanowiące ostoje zwierząt podlegających ochronie gatunkowej oraz lasy położone w miastach i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących powyżej 50 tys. mieszkańców. Pozostałe lasy ochronne to rezerwaty przyrody („Zielona Góra” i „Torfowisko Kaczory”), które stanowią łącznie 0,78% powierzchni wszystkich lasów Nadleśnictwa Kaczory.
W zasięgu Nadleśnictwa znajdują się trzy Obszary Chronionego Krajobrazu:
- Dolina Noteci,
- Dolina Łobżonki i Bory Kujańskie,
- Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy.
          Ponadto w zasięgu działania Nadleśnictwa Kaczory znajduje się siedem obszarów europejskiej sieci Natura 2000 tj. 2 obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO): Puszcza nad Gwdą oraz Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego, oraz 5 obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty Europejskiej tj. obszary specjalnej ochrony siedlisk (SOO): Dolina Łobżonki, Dolina Noteci, Ostoja Pilska, Struga Białośliwka oraz Dębowa Góra.
          W latach 2005 – 2012 na terenie Nadleśnictwa Kaczory Rady Gmin ustanowiły 27 szt. użytków ekologicznych, które zajmują łączną powierzchnię 76,48 ha.
          Na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo Kaczory występują również 43 pomniki przyrody. Stanowią one pojedyncze drzewa i aleje drzew (Dęby, Lipy, Wiązy, Klony, Bluszcze), są to pomniki przyrody ożywionej za wyjątkiem jednego pomnika – głazu narzutowego nad rzeką Gwdą, który stanowi pomnik przyrody nieożywionej. Ponadto na terenie Nadleśnictwa Kaczory prowadzona jest czynna ochrona gatunkowa roślin i zwierząt. Do najistotniejszych form czynnej ochrony należą strefy ostoi i miejsc rozrodu lub regularnego przebywania ptaków tworzone wokół gniazd dla takich gatunków jak bielik, orlik krzykliwy i bocian czarny. Obecnie na terenie Nadleśnictwa Kaczory utworzono 7 takich stref.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Grądy - cenne i żyzne siedliska przyrodnicze.

          Spośród blisko 3200 ha siedlisk przyrodniczych zlokalizowanych na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo Kaczory, zdecydowana większość, bo aż 2300 ha to siedliska grądowe. Grądy to cenne i podlegające ochronie siedliska przyrodnicze związane z europejskim programem Natura 2000. Siedlisko obejmuje wielowarstwowe i wielogatunkowe lasy występujące na świeżych i żyznych glebach. Lasy grądowe składają się przede wszystkim z dębu szypułkowego, grabu zwyczajnego i lipy drobnolistnej. W obrębie tego siedliska przyrodniczego na terenie Nadleśnictwa Kaczory wyróżniono dwa podtypy:
- grąd środkowoeuropejski,
- grąd subkontynentalny.
          W lasach zarządzanych przez Nadleśnictwo Kaczory siedlisko grądu środkowoeuropejskiego i subkontynentalnego występuje w ponad 600 wydzieleniach na łącznej powierzchni 2313,89 ha. Wśród grądów zidentyfikowano również w jednym wydzieleniu grąd subatlantycki na powierzchni 4,97 ha., traktowany jako osobna jednostka fitosocjologiczna. Występujące w Nadleśnictwie Kaczory grądy związane są z typem siedliskowym lasu mieszanego świeżego i wilgotnego (LMśw, LMw) a także lasu świeżego i wilgotnego (Lśw, Lw). W nadleśnictwie dobrze zachowane siedliska grądowe to efekt właściwie prowadzonej gospodarki leśnej oraz ich czynnej ochrony. Dla siedlisk grądowych za niepożądane uznano udział w drzewostanie gatunków obcych ekologicznie, w szczególności sosny, świerka, buka i modrzewia pochodzących z dawnych nasadzeń. Wśród działań ochronnych wyróżnia się przede wszystkim stopniowe usuwanie wyżej wymienionych gatunków drzew jak również przystąpienie do zabiegów gospodarczych w okresie spoczynku wegetacyjnego, a więc okresie późnej jesieni, zimy i na wczesnym przedwiośniu.

________________________________________________________________________________________________________________
Drzewostany nasienne czyli selekcja populacyjna.

          W 1924 r. powstało przedsiębiorstwo państwowe Polskie Lasy Państwowe, któremu ówczesny prezydent Polski Stanisław Wojciechowski powierzył prowadzenie gospodarki leśnej na podstawie rozporządzeń:
- z 28 czerwca – o statucie polskich lasów państwowych,
- z 30 grudnia – o organizacji i administracji lasów państwowych
Prawny i gospodarczy model polskiego leśnictwa ukształtował się w ciągu kilku następnych lat. W latach 30-tych XX wieku pierwszy dyrektor Lasów Państwowych - Adam Loret nakreślił wizję funkcjonowania organizacji. Według niej las pełni wiele różnorodnych funkcji, a produkcja drewna jest tylko jedną z nich. Tak więc kontynuując myśl Adama Loreta, dzisiejsze Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe gospodarując polskimi lasami dba o to, aby działalność leśną prowadzić w myśl zasady trwałości lasów i ich wielofunkcyjności z zachowaniem i powiększaniem zasobów leśnych. Realizacja fundamentalnych zasad wymaga podejmowania różnych działań. Jednym z podstawowych zasad jest produkcja sadzonek o najwyższej jakości hodowlanej. Gwarancją jakości materiału szkółkarskiego, z którego powstaną przyszłe drzewostany jest zaewidencjonowanie bazy nasiennej. Bazę tą stanowią wyłączone drzewostany nasienne (WDN) charakteryzujące się wyróżniającymi cechami jakościowymi, zdrowotnymi, hodowlanymi i technicznymi, które gwarantują obfite obradzanie nasion. Drzewostany takie wyłączane są od wyrębu i przeznacza się je do pełnienia funkcji nasiennej, czyli źródła pozyskiwania nasion. Po zaewidencjonowaniu WDN-u oznacza się jego granice malując na skrajnych drzewach linią ciągłą opaski szerokości 10 cm jasnożółtą farbą na wysokości 1,5 m. Drzewa rosnące na załamaniach granicy oznacza się dodatkowo literą „N”. Takiego oznakowania nie należy mylić z gospodarczymi drzewostanami nasiennymi (GDN), które w terenie oznacza się przerywanymi  opaskami również w kolorze jasnożółtym na wysokości 1,5 m. Zasadnicza różnica pomiędzy drzewostanami WDN i GDN jest taka, że GDN-y to drzewostany charakteryzujące się korzystną jakością hodowlaną i użytkowane są rębnie w latach dobrego lub przynajmniej średniego urodzaju nasion w celu zbioru tych nasion.
          Na terenie Nadleśnictwa Kaczory według stanu na 01.01.2014 roku istnieje dziewięć wyłączonych drzewostanów nasiennych  następujących gatunków drzew:
- 5 drzewostanów dębowych na łącznej powierzchni 74,05 ha,
- 2 drzewostany daglezjowe na łącznej powierzchni 2,95 ha,
- 1 drzewostan modrzewiowy na powierzchni 6,00 ha,
- 1 drzewostan olszowy na powierzchni 1,20 ha,
oraz 311,85 ha GDN-ów, na którą to powierzchnię składają się drzewostany: sosnowe, dębowe, brzozowe, bukowe, modrzewiowy, jaworowy, jesionowy, lipowy i olszowy. Poniższy wykres przedstawia rozkład gatunków i powierzchni GDN-ów.
          W Polsce zaewidencjonowanych jest ponad 29 000 drzewostanów nasiennych.
          DRZEWOSTANY NASIENNE OBJĘTE SĄ STAŁYM ZAKAZEM WSTĘPU na podstawie art. 26. ust. 2 pkt. 2 Ustawy o lasach z dnia 28 września 1991 r.

________________________________________________________________________________________________________________
Rzeźba terenu.

           Ścieżka rowerowa „Kręta” w całym swym przebiegu zlokalizowana jest w kompleksie leśnym, który pod względem ukształtowania terenu jest silnie zróżnicowany. Obszar ten położony jest na pograniczu Doliny Środkowej Noteci i Pojezierza Krajeńskiego i zaliczany według kryteriów geomorfologicznych do nadnoteckiego ciągu morenowego. Od południa kompleks leśny graniczy z fragmentem Pradoliny Noteci, należącym do tzw. odcinka wyrzyskiego, który rozpoczyna się na wschód od Nakła i ciągnie się na zachód do miejscowości Dziembowo. Obszar ten obejmuje fragment makroregionu geograficznego tj. Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej rozpoczynającej się w rejonie Torunia i kończącej się w okolicach miejscowości Eberswalde w Niemczech.
          Rzeźba terenu obszaru Białośliwia związana jest z działalnością lądolodu skandynawskiego w okresie ostatniego (północnopolskiego) zlodowacenia Polski tj. okresem cofania się czoła lądolodu w czasie zlodowacenia bałtyckiego ze stadiału poznańskiego i jego postojem na linii stadiału pomorskiego. Główny stadiał zlodowacenia północnopolskiego na tym terenie, rozpoczął się około 27 tys. lat temu i trwał około 12 tys. lat. Na całym przebiegu ścieżki rowerowej „Kręta” wyraźnym śladem działalności tamtego okresu jest morena czołowa, czyli ciąg wzgórz o wysokości od kilku do kilkudziesięciu metrów. Ta forma geologiczna zbudowana jest z różnoziarnistego materiału. Przesuwający się w okresie zlodowacenia lądolód transportował ogromne ilości materiału w postaci piasków, żwirów, glin oraz większych głazów. W trakcie nasuwu lądolodu znaczna część materiału była pchana przed jego czołem. Materiał ten pozostawał miejscu, w którym nastąpiło roztopienie się mas lodowych i cofanie się lodowca. W taki sposób powstały moreny czołowe. W białośliwskim kompleksie leśnym ukryte osady polodowcowe zalegają na głębokości dochodzącej do kilkudziesięciu metrów. Wysokość względna pomiędzy poziomem doliny rzeki Noteć a najwyższym wzniesieniem białośliwskiego kompleksu leśnego wynosi 73 m.

(opis mapki) kolorem błękitnym zaznaczona jest rzędna terenu (warstwica) wynosząca 122 m n.p.m, która jest najwyższą wartością białośliwskiego kompleksu leśnego.
          Warto w tym miejscu wspomnieć, że w okolicy nie jest to najwyższe wzniesienie uformowane przez lądolód sprzed około 20 tys. lat. Na wschód od miejscowości Białośliwie, w sąsiedztwie miasta Wyrzysk zlokalizowana jest Dębowa Góra – najwyższe wzgórze na terenie Nadleśnictwa Kaczory, którego wysokość wynosi 192,4 m n.p.m. Na szczyt Dębowej Góry wiedzie ścieżka rowerowa „Dębowa Góra”, której początek znajduje się przy drodze Polanowo - Osiek n. Notecią.

________________________________________________________________________________________________________________
Selekcja indywidualna czyli drzewa mateczne.

          W celu wyhodowania zdrowych i zasobnych drzewostanów, niezbędnym jest dysponowanie odpowiednią bazą nasienną. W związku z tym leśnicy wśród tysięcy drzew poszukują osobników, które charakteryzują się najlepszymi cechami fenotypowymi tj. takich, które posiadają prosty i pozbawiony wad pień, cechują się odpowiednim przyrostem, są żywotne i zdrowe oraz obficie i często obradzają nasiona, jak również są w odpowiednim wieku. Drzewa takie o wyróżniających się cechach genetycznych nazywa się „drzewami matecznymi” lub „drzewami doborowymi”. Wytypowane egzemplarze muszą widocznie dominować pod względem średnicy i wysokości nad otaczającym drzewostanem. Cechą charakterystyczną drzew matecznych jest wąska, długa i regularna korona, nie krótsza niż jedna czwarta wysokości drzewa i nie szersza niż połowa jej długości. Posiadając takie parametry są one odporne na śniegołomy i wiatrołomy. Drzewa mateczne gatunków rodzimych wybiera się tylko w wyłączonych drzewostanach nasiennych i w gospodarczych drzewostanach nasiennych.
          Wytypowane i uznane drzewo mateczne oznacza się w terenie opaską szerokości 5 cm, wykonaną jasnożółtą farbą na wysokości 1,5 m, oraz numerem nadawanym przez Instytut Badawczy Leśnictwa, pod którym zostaje ono wpisane do „Rejestru drzew matecznych”. Cyfry numeru maluje się tą samą jasnożółtą farbą, 10 cm nad opaską. Do każdego drzewa matecznego wybiera się 4 drzewa porównawcze, które oznacza się cyframi od 1 do 4, wykonanymi także jasnożółtą farbą. Drzewa mateczne nie podlegają wyrębowi. Jeżeli w gospodarczym drzewostanie nasiennym, w którym są drzewa mateczne, zakłada się zrąb w roku urodzaju, to wokół każdego drzewa matecznego pozostawia się wszystkie drzewa i krzewy w promieniu 15-20 m jako otulinę tego drzewa. Otulinę tę zachowuje się tak długo, jak długo chronione przez nią drzewo mateczne wykazuje zadowalającą żywotność.
          Drzewa mateczne są dla każdego leśnika wyjątkowymi egzemplarzami, ponieważ z nich pozyskiwane są zrazy do produkcji szczepów przy zakładaniu plantacji nasiennych, na których sadzi się wegetatywne potomstwo drzew matecznych. Drzewa mateczne służą również do zbioru nasion w celu wyhodowania generatywnego potomstwa tj. sadzonek do zakładania plantacyjnych upraw nasiennych. Plantacje nasienne i plantacyjne uprawy nasienne mają dostarczyć leśnikom nasion do produkcji sadzonek o ulepszonych właściwościach hodowlanych.
          W Lasach Państwowych zaewidencjonowanych jest nieco ponad 10 tys. drzew matecznych. Wśród nich, na terenie Nadleśnictwa Kaczory znajduje się 38 szt.:
- dąb bezszypułkowy – 15 szt.,
- dąb szypułkowy – 5 szt.,
- daglezja zielona – 7 szt.,
- modrzew europejski – 3 szt.,
- olsza czarna – 3 szt.,
- wiąz szypułkowy – 2 szt.,
- świerk pospolity – 2 szt.,
- brzoza brodawkowata – 1 szt.

________________________________________________________________________________________________________________
Przebudowa drzewostanów - całkowita i częściowa przebudowa drzewostanów czyli rębnie złożone i trzebieże.

          Poprzez lata prowadzonej gospodarki leśnej, cele gospodarki leśnej zmieniały się w ostatnich dziesięcioleciach, dlatego obecnie stwierdzamy istnienie znacznej liczby drzewostanów nieodpowiadających celom gospodarczym w ich najbardziej aktualnym rozumieniu. Zatem te drzewostany, które gatunkowo nie spełniają tych celów należy przebudować, tj. dostosować ich skład gatunkowy do walorów siedliskowych. Skład gatunkowy i struktura naszych drzewostanów jest w jakimś stopniu odzwierciedleniem uwarunkowań ekonomicznych XIX i XX wieku oraz zdarzeń losowych. Jednogatunkowe i jednowiekowe drzewostany sosnowe na dużych powierzchniach to efekt odnawiania w przeszłości zrębów i zalesiania gruntów rolnych gatunkami drzew o mniejszych wymaganiach troficznych, niż wynikało to z rzeczywistej żyzności siedlisk. W efekcie powstawały na znacznych obszarach lasy o takim składzie gatunkowym, które obecnie są częściowo zgodne lub niezgodne z gospodarczym typem drzewostanu właściwym dla żyzności danego siedliska. Ocenia się, że w Lasach Państwowych ponad 43% powierzchni zajmują drzewostany częściowo zgodne z celem hodowlanym, a na niezgodne przypada prawie 19% powierzchni leśnej. Obecnie na terenie Nadleśnictwa Kaczory drzewostanów niezgodnych z siedliskiem jest około 5 % powierzchni (blisko 800 ha), natomiast częściowo zgodnych jest około 25 % (około 4000 ha). Na przestrzeni ostatnich 10 lat leśnicy Nadleśnictwa Kaczory poprzez stosowanie właściwych zabiegów hodowlanych spowodowali wzrost zgodności o 10 %.
          W gospodarce leśnej wyróżnia się dwa rodzaje przebudowy: częściową i całkowitą.
          Przebudowa całkowita drzewostanu wiąże się z potrzebą wykonania cięć rębnych (zrębów), a więc zaprojektowania właściwego rodzaju rębni dla uzyskania odpowiedniego celu hodowlanego. Wśród rębni złożonych wyróżniamy rębnie II (częściowe), III (gniazdowe), IV (stopniowe) i V (przerębowe). Każda z tych rębni poprzez właściwe prowadzenie cięć w celu stworzenia odpowiednich warunków dla wzrostu pożądanych z siedliskiem gatunków drzew, prowadzić będzie do przekształcenia drzewostanu niezgodnego z siedliskiem w drzewostan zgodny.
          Natomiast przebudowa częściowa dotyczy młodszych drzewostanów. Ma ona na celu zmianę struktury gatunkowej drzewostanu poprzez możliwie pełne wykorzystanie jego potencjału. Zasadniczym zabiegiem dla przebudowy częściowej drzewostanu jest wykonanie cięć pielęgnacyjnych (trzebieży), wprowadzenie drugiego piętra czyli wykonanie podsadzenia produkcyjnego gatunkami drzew, które z uwagi na swój trofizm są właściwymi w celu uzyskania efektu dostosowania składu gatunkowego do żyzności siedliska.
          Dostosowany skład gatunkowy do możliwości produkcyjnych siedliska daje wymierne skutki w zwiększaniu zasobności drzewostanów. Dlatego też o polskich lasach mówi się, że są one coraz lepsze jakościowo i bardziej zasobne w surowiec drzewny.

________________________________________________________________________________________________________________
NATURA 2000 - Struga Białośliwka.

          Teren Nadleśnictwa Kaczory stanowi obszar wyjątkowo ciekawy i urozmaicony przyrodniczo. Obszar Europejskiej Sieci Natura 2000 „Struga Białośliwka” (PLH300054) jest Specjalnym Obszarem Ochrony Siedlisk o powierzchni 251,68 ha, który obejmuje wyniesione formy moreny czołowej oraz dolinę cieku wodnego - Białośliwki wpływającej do rzeki Noteć. Jest to obszar, który charakteryzuje się silnie zróżnicowaną rzeźbą terenu i dość dużymi różnicami wysokości względnej z licznymi polodowcowymi wąwozami rozcinającymi morenę czołową. Na zboczach pradoliny rzeki Noteć występują liczne źródliska, w których w czasach prehistorycznych na skutek wypływu wód podziemnych na powierzchnię obficie wytrącały się trawertyny (skała osadowa). Skałę tą zaobserwować można zwłaszcza przy brzegach strugi Białośliwki. Obszar Natura 2000 „Struga Białośliwka” utworzono z uwagi na dominujące siedliska mineralne o stosunkowo żyznych glebach porośniętych przez zróżnicowane wiekowo drzewostany. W obrębie ostoi siedliskowej zidentyfikowano łącznie 6 typów siedlisk przyrodniczych ujętych w załączniku pierwszej europejskiej dyrektywy siedliskowej, spośród których przeważającą część zajmuje siedlisko grądu środkowoeuropejskiego i subkontynentalnego. Występują tu wielogatunkowe i wielowarstwowe lasy liściaste zazwyczaj z przewagą grabów i dębów oraz z domieszką innych gatunków liściastych.
W chronionym obszarze „Struga Białośliwka” na niewielkiej powierzchni występuje także kwaśna dąbrowa – naturowe, średnio żyzne siedlisko.
          W krajobrazie Pojezierza Krajeńskiego jest to jeden z większych, w miarę naturalnych kompleksów lasów liściastych. Odnaleziono tutaj płaty zespołów roślinnych zagrożonych
w regionie. Istotny udział powierzchniowy mają leśne zbiorowiska zastępcze: głównie z sosną pospolitą, świerkiem oraz drzewostan jodłowy. W dolinie cieku zaewidencjonowano silnie wilgotne siedliska tj. łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, olsy źródliskowe, jak również łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Można tu spotkać niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie jak równie eutroficzne zbiorniki wodne, stawy rybne z właściwą dla nich roślinnością wodną i szuwarową.
          W celu zachowania wyżej wymienionych leśnych naturowych siedlisk przyrodniczych należy wykonywać właściwe działania.  Jednym z zadań ochronnych jest między innymi dążenie do osiągnięcia i utrzymania właściwej ilości martwego drewna. Znaczne ilości takiego drewna można zauważyć zwłaszcza przy cieku wodnym strudze Białośliwce.